Βιογραφία Δημοσθένους

Θεωρείται ο μέγιστος των Ελλήνων ρητόρων της αρχαιότητας και όλων των εποχών, μαθητής του Ισοκράτη και του Ισαίου. Γεννήθηκε στην Παιανία το 384 π.Χ.. Τον πατέρα του, που είχε το επάγγελμα του μαχαιροποιού, τον έλεγαν Δημοσθένη και τη μητέρα του Κλεόβουλη. Το όνομά του ήταν «Δημοσθένης Δημοσθένους Παιανιεύς». Έμεινε ορφανός επτά ετών και την περιουσία, που του άφησε ο πατέρας του, την καταχράστηκαν οι επίτροποι και οι κηδεμόνες του. Ήταν και τραυλός στη γλώσσα, με άτονη αναπνοή, και δεν μπορούσε να απαγγείλει απνευστί ένα ολόκληρο στίχο. Έτσι, για να μπορέσει ο ίδιος να πολεμήσει για το χαμένο του δίκιο, αποφάσισε να ασχοληθεί με τη ρητορική.

Αν και κατάφερε να κερδίσει τη δίκη, δεν μπόρεσε να πάρει την περιουσία του και αναγκάστηκε, για να ζήσει, να γράφει λόγους επί πληρωμή. Στην εκκλησία του δήμου που προσπάθησε δυο φορές να μιλήσει δεν τα κατάφερε, γιατί τον εμπόδιζαν η νευρικότητά του και η δυσκολία να προφέρει το λ και το ρ. Τον πλήγωσε αυτή η ταπείνωση, τόσο, που αποφάσισε να λυτρωθεί από τα ελαττώματά του. Με την πίστη και την επιμονή του, πότε ανεβαίνοντας στο Λυκαβηττό και πότε κατεβαίνοντας στο Φάληρο, με την απαγγελία που έκανε σε διάφορους λόγους, κατόρθωσε να κατανικήσει όλα τα φυσικά του ελαττώματα και να εξελιχθεί σ’ ένα δεινό ρήτορα. Ήταν πια σε θέση να παρουσιαστεί στην εκκλησία του δήμου και να μιλήσει.

Ως συνήγορος στα δικαστήρια είχε μεγάλη πελατεία, όπως μαρτυρούν οι λόγοι που έγραφε μέχρι το 345 για ιδιωτικές υποθέσεις. Τη μέγιστη φήμη την απέκτησε με τους πολιτικούς του λόγους προς τους Αθηναίους, αρχίζοντας από 29 ετών, να συμβουλεύει, να υποδεικνύει, να προειδοποιεί, να προτρέπει, να καταγγέλλει.  Οι τέσσερις φιλιππικοί λόγοι του και οι τρεις ολυνθιακοί τον καταξίωσαν στους Αθηναίους και τον έκαναν αθάνατο ρήτορα.Τους φλογερούς του λόγους τους δούλευε κοπιαστικά ως την παραμικρή τους λεπτομέρεια.

Για την επιμέλειά του αυτή ο ρητοροδιδάσκαλος Κοϊντιλιανός θα πει:
"Τόση δύναμη υπάρχει σ' αυτόν, τόσο πυκνά είναι όλα, τόσο γεμάτα από εσωτερική ένταση, τόσο φροντισμένα, τέτοια πειθαρχία υπάρχει στο λόγο, που δεν μπορείς ν' ανακαλύψεις κάτι που να λείπει, που να είναι περιττό".
Με τους απαράμιλλους λόγους του κατόρθωσε να παρασύρει τους Αθηναίους να πολεμήσουν εναντίον του Φιλίππου, βασιλιά της Μακεδονίας, αν και στον πόλεμο αυτό πολέμησε κι ο ίδιος στη Χαιρώνεια ως απλός στρατιώτης. Έπειτα από το θάνατο του Φιλίππου, ο Δημοσθένης εξακολούθησε τον αγώνα του και εναντίον του Αλεξάνδρου, χωρίς όμως να πετύχει τίποτα.

Το 324 π.Χ. φεύγει εξόριστος από την Αθήνα, γιατί αποδείχτηκε ότι είχε δωροδοκηθεί, με 'άρπαλα χρήματα' στην πρόθεση να βοηθήσει τον μεγαλύτερο καταχραστή της αρχαιότητας, του στρατηγού Αλεξάνδρου, τον Άρπαλο να δραπετεύσει. Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι Αθηναίοι με ψήφισμά τους τον ανακάλεσαν πανηγυρικά από την εξορία, η ελευθερία του όμως αυτή δεν κράτησε για πολύ, γιατί αναγκάστηκε ξανά να φύγει ύστερα από την εμπλοκή του στην αποτυχημένη επανάσταση που έγινε τότε κατά των Μακεδόνων. Ο Δημοσθένης καταδιωκόμενος κατέφυγε στον Πόρο, όπου, για να μην πέσει στα χέρια του εχθρού, ήπιε δηλητήριο μέσα στο ναό του Ποσειδώνος, και ξεψύχησε μπροστά στο βωμό, στις 12 Οκτωβρίου του 322 πΧ.

Ύστερα από 42 χρόνια καθώς λέει ο Πλούταρχος, ο δήμος των Αθηναίων, θυμήθηκε να τον τιμήσει όπως του άξιζε, στήνοντας χάλκινο ανδριάντα και ψηφίζοντας να τρέφεται στο πρυτανείο κάθε φορά ο μεγαλύτερος εν ζωή των απογόνων του.

Στη βάση του ανδριάντα του χαράχτηκε το περίφημο επίγραμμα:
"Αν Δημοσθένη, είχες δύναμη τόση, όσο νου, τότε δε θα σκύβανε ποτέ σε Μακεδόνων σπαθί οι Έλληνες"
Τα τεχνικά μέτρα που εφάρμοσε ο Δημοσθένης είναι ίδια με του Ισοκράτη, το αποτέλεσμα όμως που γύρευε ήταν αντίθετο από εκείνου. Όταν τον ρωτούσαν ποιο είναι στη ρητορική το πρώτο, το δεύτερο, το τρίτο, απαντούσε πάντα έτσι: "η ηθοποιία". Έγραψε περίπου 60 λόγους, 42 δικανικούς, 17 πολιτικούς, 1 πανηγυρικό, καθώς και διάφορες επιστολές. Σώθηκαν 56 προοίμια λόγων και 9 λόγοι χάθηκαν. Τα έργα του κυκλοφόρησαν σε πολλές εκδόσεις και σε διάφορες χώρες.